BASIN BİLDİRİSİ

Bilindiği üzere, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun Geçici 69. Maddesine istinaden YÖK’ün Dikey Geçiş Sınavı (DGS) aracılığı ile “Sağlık Alanında Lisans Tamamlama” uygulamasında sağlık alanında önlisans programları mezunlarına lisans tamamlama olanağı sağlanan programlardan biri de sosyal hizmet’tir. Yıllara göre sağlık önlisanstan sosyal hizmet lisans tamamlamaya geçiş kontenjanları incelendiğinde; 2015 yılında 2.500, 2016 yılında 5.000, 2018 yılında 7.500, 2019 yılında 2044 ve son olarak 2020 yılında 4.150 kontenjanın tahsis edildiği görülmektedir.

Türkiye’de 2006 yılından itibaren hızla artmaya başlayan sosyal hizmet bölümleri sayısı 2019 yılı itibariyle 68’i aktif, 23’ü pasif olmak üzere toplam 91’e ulaşmıştır. Sosyal hizmet bölüm sayısında hızlı artış, ciddi sorunları da beraberinde getirmiştir. Henüz kendi kurumsal gelişimlerini tamamlamamış ve bir kısmı mezun vermemiş sosyal hizmet bölümlerinin büyük bir çoğunluğu akademik alt yapıları bakımından yetersizlikler içindedir. Hal böyle iken sosyal hizmet bölümlerinin DGS kanalıyla ‘sağlık alanında lisans tamamlama’ uygulamasına maruz bırakılması bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sosyal hizmet bölümlerinde akademik, idari ve eğitim-öğretim süreçlerinde bir takım telafisi güç sonuçlara neden olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Son yıllarda sosyal hizmetler, en düşük istihdama sahip sektörlerden birisidir. Bu çerçevede mevcut düzenlemenin hangi somut ihtiyaca cevap verdiği ve kontenjanlarının hangi analizlere göre belirlendiği anlaşılamamıştır.

Sağlık önlisanstan lisans tamamlamaya geçiş ile çoğunluğunun sosyal hizmet mesleği ve disipliniyle ilgisi bulunmayan 40 farklı alandaki sağlık önlisans programlarına (örneğin; Ameliyathane Teknikerliği, Anestezi, Ağız Diş Sağlığı, Diyaliz, Cerrahi Teknikerliği, Otopsi Yardımcılığı, Paramedik vb.) açıköğretim yoluyla sosyal hizmet lisans tamamlama olanağının verilmesi tarafımızca önemli sorunlar yaratacak bir uygulama olarak görülmektedir. Sosyal hizmet disiplin ve mesleğinin kendine özgü kimliği bir tarafa bırakılıp sadece geniş bir alanda faaliyet gösteriyor olmasına bakılıp mesleği her disiplin ve meslekle bir şekilde ilişkilendirmenin doğru olmadığı açıktır.

Sağlık önlisans programlarından alınan eğitim ve kazanılması gereken bilgi ve beceriler ile sosyal hizmet lisans programında kazanılması gereken bilgi ve beceriler arasında bir benzerlik bulunmamaktadır. Bu düzenlemenin açıköğretimde sosyal hizmet lisans tamamlama üzerinden işleyecek olması ise daha da düşündürücüdür. 4.150 kişilik devasa bir kontenjana sahip bu programda sosyal hizmet uygulama dersleri için süpervizyon desteğini kimin, hangi koşullarda sağlayacağı belirsizdir. Sağlık çalışanlarına lisans tamamlama uygulaması kendi ve yakın branşları çerçevesinde düzenlenmelidir. Öte yandan, Sağlık Bakanlığının Atama Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavları ile sosyal hizmet uzmanı olma donanımına ve yeterliliğine erişemeyen çalışanlara meslek unvanı verilmektedir. Doğrudan insana hizmet veren bir meslek ve uygulamalı bir disiplin olan sosyal hizmetin, özellikle mevcut açık öğretim programları ile niteliği düşmekte, kimliği zedelenmektedir. Lisans tamamlama uygulaması ile bu risk daha da artmaktadır. Sonuç olarak hasta, yaşlı, engelli, çocuk, mülteci, yoksul, bağımlı, hükümlü vb. toplumun en kırılgan/savunmasız nüfus gruplarına hizmet vermesi beklenen bir meslek ve disiplinin mensuplarına yeterli eğitim verilememesi son tahlilde hem bu nüfus gruplarının hem de toplum ve ülkenin zarar görmesine neden olacaktır. Bununla birlikte lisans tamamlama uygulaması sonuçları itibariyle zaten sınırlı olan istihdamda adil olmayan bir rekabeti de beraberinde getirmektedir. Bu durum genelde tüm Türkiye’ye yönelik olsa da özelde ise büyük bir emek ve çaba sonucunda sosyal hizmet lisans eğitimi almakta olan binlerce öğrenciye yapılan açık bir haksızlıktır.

Yukarıda öne sürdüğümüz gerekçelere dayalı olarak sağlık önlisans programlarından sosyal hizmette lisans tamamlamada 2020-2021 Eğitim Öğretim Yılı itibariyle belirlenen 4150 kontenjanın geri çekilmesini ve sosyal hizmetin YÖK’ün hazırladığı lisans tamamlama programından çıkarılmasını talep ediyoruz. Sosyal hizmet uzmanları ve akademisyenleri olarak bu konuda her türlü mücadeleyi vereceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz.

                                Fikri AKBİN                                                                                                                            Prof. Dr. Kamil ALPTEKİN

                               Genel Başkan                                                                                                                                         Başkan

               Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği                                                                                                  Sosyal Hizmet Okulları Derneği